“Bəxtimdən şikayətçi deyiləm” Əflatun Amaşov

“Bir vaxtlar mənim arzum vardı ki, Şərq ədəbiyyatını orijinaldan oxuyum, Nizamini, digərlərini…”

Millət vəkili, Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov “Yeni Müsavat”ın “Bizim qonaq” rubrikasında iştirak etdi. Ömrünü jurnalistikanın problemlərinin həllinə həsr edən medianın yaxın dostu ilə ayrı-ayrı vaxtlarda müsahibələrimiz olsa da, ayrı-ayrı məsələlərlə bağlı açıqlamalarını alsaq da, onunla ənənəvi rubrikamızda söhbət etmək üçün görünür, illər keçməli, şair demişkən, yaş 60 olmalıymış. Aprelin 26-da Mətbuat Şurasının sədrinin 60 yaşı tamam olacaq, bir çoxları kimi, özü də inanmasa da… Yubiley yaşından başlayan səmimi söhbətimizdə çox şeylərdən danışdıq:

Borçalı yurdundan başlayan keşməkeşli və şərəfli həyat yolundan, mediamızı, ümumilikdə ölkə insanını narahat edən məsələlərdən, Gürcüstanda yaşayan yarım milyonluq nəhəng toplumun problemlərindən, seçildiyi Saatlı rayonunun qayğılarından… Müsahibədə ilk dəfə açıqladığı çox maraqlı həyat hekayələri də oldu. Müsahibədən öncə isə “Yeni Müsavat” Media Qrupunun rəhbəri Rauf Arifoğlu Əflatun bəyə 60 illik yubileyi münasibətilə xatirə plaketi hədiyyə etdi. Söhbətimizdə Rauf bəylə bərabər, “Yeni Müsavat”ın və “Minval.az” saytının əməkdaşları Ələsgər Süleymanov, Elşad Məmmədli, Sevinc Telmanqızı, Emil Mustafayev və bu sətirlərin müəllifi iştirak edirdi.

İlk sual Rauf bəydən gəldi:
– Azərbaycan mətbuatının özünə sədr seçdiyi şəxs gəlib 60 illik yubiley yaşına çatdı. Öncə bir şey soruşum: 60 rəqəmi sizi qorxutmur?
– Yox, qorxutmur… 15 yaşım olanda fikirləşirdim ki, görəsən, 18 yaşlı insanların düşüncələri, boy-buxunu, həyata münasibəti necə ola bilər? 18 yaşım olanda baxıb gördüm elə də dəyişiklik yoxdur. Sonra 22 yaşı gözlədim, yenə də dəyişiklik görmədim. 30 yaşımda daha gözləməyi unutdum. Yaxşı yadımdadır, o zaman bir qonşumuz xəstələnmişdi, 45 yaşında rəhmətə getdi. Öz-özümə deyirdim, yəqin artıq insan o yaşda dünya görüb, övladlarını böyüdüb, qocalıb, rahat ölə bilər. Ancaq Üzeyir bəyin məşhur 50 yaşa baxışı məsələsi var… 50 yaşa gəlirsən, arxaya baxırsan ki, o qədər işlər qalıb, deyirsən bunları da yoluna qoyum, yenə sabaha, bir il sonraya saxlayırsan. Sonra 60 yaş olur, insan düşünür ki, bundan sonra aktiv həyat nə qədər ola bilər, nə qədər işləmək mümkündür.
– Özünüzə o sualları verirsinizmi?
– Mən elə bilirəm ki, hər insan özünə o sualı verir. Yavaş-yavaş daha böyük iddialardan geri çəkilirsən və iddialar getdikcə kiçilir.
– Amma 60 yaşdakı kimi görünmürsüz, çox yaxşı qalmısız.

Sevin Telmanqızının replikası:
– (Gülüş). Mən özüm də 60 yaş deyəndə bir az diksindim.
Rauf Arifoğlu:
– Özünüzü indi hansı yaşda hiss edirsiniz?
– Bu yaxınlarda qəzetlərə baxırdım, “525-ci qəzet”də adımı gördüm. Yazıçı-publisist Pərvin mənim haqqımda yazı yazıb, “Əflatun Amaşov – 60″. Dedim bu 60 nə məsələdir? (Gülür) Sonra düşündüm ki, yox, elə şey var ki, artıq insan onunla istər-istəməz razılaşmalıdır. Daxili dünyandan baxanda düşünürsən ki, doğrudan da 60 yaş çoxdur.
– Hansı böyük arzunuz, planlarınız qalıb ki, onları reallaşdıra bilmədiniz? Kosmonavt olmaqdan başqa…
– Uşaqlıqda insanın kifayət qədər arzuları olur. Bir vaxtlar mənim arzum vardı ki, Şərq ədəbiyyatını orijinaldan oxuyum, Nizamini, digərlərini. Ancaq bir müddət sonra mən hədəfə çatmaq üçün nələrisə arzulamadım. Mən elə bilirəm ki, Mətbuat Şurasının sədri olmağım, millət vəkili seçilməyim hardansa mənə gəldi. Bəlkə də arzulasam, başqa nələrəsə nail ola bilərdim. Ancaq həyatda nəyəsə nail olmuşamsa, elə bilirəm ki, onların özləri mənə doğru gəlib, hətta mənim gözləmədiyim məqamda da…Bəlkə də mən gəncliyimdə düşünməzdim ki, millət vəkili seçilə, parlamentdə tribuna qazana bilərəm.
– Bunu özünüzçün böyük nailiyyətmi hesab edirsiniz?

• Mən deyə bilmərəm ki, bu, mənimçün böyük nailiyyətdir. İnsan böyük nailiyyət o vaxt hesab edə bilər ki, nəyisə arzulayasan, nəyəsə çatmaq üçün müəyyən səy göstərəsən. Ancaq hesab edirəm ki, Azərbaycanda yaranmış tək təşkilatın – Mətbuat Şurasının sədri olmağın özünün müsbət çalarları var. Mən elə bilirəm ki, hər bir insan millət vəkili seçilməyi arzulayar. Ancaq mənə nəsib olub, seçilmişəm. Hər halda bəxtimdən şikayətçi deyiləm.

Sevinc Telmanqızı:
– Hər halda bunun özü 60 yaş ərəfəsində baş verdi. Hədəflərinizdə bu var idimi ki, 60 yaşınızda millət vəkili olasınız?
– Mən son illərdə düşündüm ki, millət vəkili olmaq da olar. Media ilə bağlı problemləri Milli Məclisdə gündəmə gətirmək, digər məsələlərin həlli üzərində çalışmaq üçün…
R.Arifoğlu:
– Amma parlamentdə o qədər də fəal deyilsiniz. Elşad Paşasoy bilər: “Susqun deputatlar”dan saymaq olarmı Əflatun bəyi?
E.Paşasoy:

– Yox, mən elə deməzdim. Əflatun bəy xüsusilə mətbuatla bağlı məsələləri vaxtaşırı parlamentdə qaldırır, ƏDV-nin ləğvindən tutmuş, digər məsələlərə qədər. Hətta bəzən iclasdan sonra çıxışa vaxt qalmadığını da deyir…
S.Telmanqızı:
– Belə bir hədəfiniz varmı ki, hər iclasda çıxış edəsiniz, hazırlaşırsınızmı, yoxsa spontan gəlir?
Ə. Amaşov:
– Orda çıxış etmək elə də asan deyil. Bəzən növbə çatmır. Parlamentlə bağlı cəmiyyətdəki düşüncələr parlamentin daxilində baş verən proseslərlə tamamilə tərs mütənasibdir. Mən deyərdim ki, parlament ölkədə ən demokratik, ən mədəni, etik normalara əməl olunan qurumlardan biridir. Elşad bəy deputatların bir-biri ilə rəftarı, münasibəti haqda yaxşı bilir. Mən adətən, parlamentdə özümü çıxış etmək həvəsində olan deputatlardan sayıram və hər dəfə də çalışıram ki, məni maraqlandıran, xalq üçün, dövlət üçün faydalı olan məsələlərlə əlaqədar çıxış edim, eyni zamanda jurnalistika ilə bağlı müəyyən nüanslara toxunum. Ancaq məndən başqa da digər məsələlərlə əlaqədar çıxış etmək istəyənlər çoxdur. Ona görə də hər dəfə çıxış etmək fürsəti olmur.
S. Telmanqızı:
– Amma heç vaxt sizi qızğın polemikalarda görməmişəm. Siz o səviyyənin adamı olmadığınız üçün polemikalara girmirsiniz? Çünki siyasət, parlament demək həm də qızğın söz atışmaları deməkdir.

• Mən ümumiyyətlə, parlamentdə media ilə bağlı nə varsa, həmişə münasibətimi bildirməyə çalışıram, bu, birmənalı belədir. Bundan başqa iri qurumların hesabatları olanda öz münasibətimi bildirməyə çalışıram. Mənim çıxışlarım əsasən jurnalistika ilə bağlı məsələlərə söykənir. Məsələn, hökumətin son hesabatında çıxışımın bir hissəsi jurnalistika, digər hissəsi seçildiyim bölgənin problemləri ilə bağlı oldu. Hətta yeri gələndə kənd təsərrüfatının problemlərindən danışmaq lazımdır. Hazırda qeyr-neft sektorunda kənd təsərrüfatı kifayət qədər mühüm yer tutur və burada da pambıqçılığa xüsusi önəm verilir. Mənim deputat seçildiyim bölgə ən çox pambıq istehsal edən rayon olacaq. Keçən dəfə də belə idi, 8 ha yaxın pambıq sahəsi var idi. Həmin sahədə insanları suvarma məsələləri narahat edirdi. Mən bildirdim ki, Kürdən həmin sahəyə su kanalının çəkilməsi vacibdir.
  Rauf bəy:
  -Belə şeylər sizi darıxdırmır ki?
  (Gülüşmə)
  Ə.Amaşov:
• Hökumətin ötənilki hesabatı zamanı isə dörd hissədən ibarət çıxışım olmuşdu. Onlardan ikisi jurnalistika ilə bağlı idi, ikisi isə təmsil etdiyim bölgə ilə bağlı. Nazirlər Kabinetinin hesabatı ilə əlaqədar dərc olunmuş iri həcmli kitabda hər iki istiqamət üzrə təkliflərimə münasibət bildirilmişdi. Mən həm də çoxsaylı məktublar alıram və müvafiq qurumlara ünvanlayıram.
  – Məktubları kimdən alırsınız, jurnalistlərdən, yoxsa seçicilərdən?
• Mən jurnalistikanın problemləri ilə birbaşa məşğul oluram, jurnalistikanın içərisindəyəm. Ancaq məktubları öz seçicilərimdən alıram.
  – Əflatun bəy, burada sanki siz deputat seçiləndən sonra Saatlıya və seçicilərə Mətbuat Şurasının binasından və jurnalistlərdən daha çox zaman və diqqət ayırırsınız?

• Mənim iş yerim Mətbuat Şurasının binasıdır. Hər gün səhərdən-axşama qədər Mətbuat Şurasının binasında oluram. Yalnız komitə və plenar iclasları keçiriləndə parlamentə gəlib iclaslarda iştirak edirəm.
  – Sanki seçicilər sizinçün daha çox önəm daşıyır, onların problemi daha çox gündəmə gətirilir, nəinki jurnalistlər. Belə bir iddia ilə razısınız, ya yox?
• Siz tərəfin birini demədiniz. Mən eyni zamanda Gürcüstan-Azərbaycan Parlamentlərarası dostluq qrupunun da rəhbəriyəm, ora da səfərlər edirəm, daha çox rəhbər qurumların təmsilçiləri ilə, qubernatorlarla, vitse-spikerlərlə, dostluq qrupunun başçısı ilə, deputatlarla, digərləri ilə görüşürəm. Mən çalışıram ki, Azərbaycan-Gürcüstan münasibətləri daha da inkişaf etsin. Eyni zamanda Gürcüstanda yarım milyona qədər soydaşımız yaşayır, onların həyatı ilə maraqlanıram. Məsələn, bir dəfə Marneulidə olanda yeni bir kitabxana açıldı, söz verdim ki, sizə Azərbaycan dilində 1000-dən çox kitab gətirəcəyəm. Son səfərimdə mindən çox kitab apardım, kitabxanaya təqdim etdim. Tiflisdə müəyyən qruplar var, məsələn, “Ceyran” ansamblı, məktəb uşaqlarını toplayıblar, paltarları ilə bağlı problem var idi. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyindən xahiş etdim, Nazirlik onlar üçün 20 dəst paltar tikdirdi, aparıb təqdim etdim. Orda da müəyyən problemlər var, onların bir qismi artıq həll olunub. Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlıların Gürcüstana inteqrasiyası ciddi məsələdir. Artıq Gürcüstan universitetlərində 3 minə yaxın azərbaycanlı tələbə gürcü dilində təhsil alır, bu, çox müsbət haldır. Yəqin ki, onlar ali məktəbi bitirdikdən sonra ayrı-ayrı vəzifələrdə çalışa biləcəklər. Bir problem də Azərbaycan dili və ədəbiyyatı ilə bağlıdır. Müəllimlərin yaşı artıq 70-80-ə çatıb, Gürcüstan universitetlərində bu sahə üçün kadr hazırlanmır. Ona görə də mən bizim təhsil naziri ilə görüşdüm, onlara necə yardım edə biləcəyimizlə bağlı danışıqlar gedir. Çox güman ki, Azərbaycan Gürcüstandakı orta məktəblərdə Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimlərinin Azərbaycanda təhsil alıb geri qayıtması məsələsinə dəstək verəcək. Bu məsələlər bizim ümummilli məsələlərimizdir.
  S.Telmanqızı:
  – Bəlkə biz yubileylə bağlı suallara keçək?
  Ə.Amaşov davam edir:
• O ki, qaldı mənim parlamentdəki fəaliyyətimə, jurnalistika ilə bağlı qanunların hazırlanmasında, düzəlişlərin edilməsində yaxından iştirak edirəm. Elə bir məsələ yoxdur ki, mənim iştirakım olmadan bu müzakirələr aparılsın. Mənim Saatlı ilə bağlı qaldırdığım məsələlərlə seçicilərimin təşəbbüslərindən irəli gəlir. Çünki gün ərzində mənə seçicilər, sadə insanlar zəng edir.
  – Onlar üçün xüsusi nömrəniz varmı?
• Yox, mənim telefon nömrəm hamıya açıqdır. Gecə-gündüz fərqi yoxdur. Kifayət qədər insanı başa düşən, ləyaqətli insanlardır. Adətən, kəndlərə gedirəm, insanlarla birbaşa görüşürəm, bəzi problemləri yerində həll edirik, müvafiq qurumlara yerində müraciətlərimiz olur.
  E.Məmmədli:
  – Ən çox hansı problemlərlə bağlı müraciət edilir?
• Mən o problemlərə komplekssiz yanaşıram. Adətən, yollardan şikayət edirdilər. Mən “Azəravtoyol” ASC-nin rəhbərliyi ilə bir neçə dəfə görüşdüm, real vəziyyəti özümüz üçün müəyyənləşdirdik ki, nə etmək olar? Əlbəttə, ölkədə yollar çəkilir, amma həm də gərək yada salasan, tezləşdirəsən. Hazırda Saatlıdan Azadkəndə qədər olan 39 km-lik yol Bakının mərkəzində çəkilmiş yollar qədər keyfiyyətlidir. Ancaq bir neçə kənddə yolla bağlı problem var. O yollar da çəkiləndən sonra insanlar rayon mərkəzinə asanlıqla gedib-gələ biləcəklər. Yaxud işıqla bağlı müəyyən problemlər olanda “Azərişıq”ın rəhbəri Baba müəllimlə görüşəndən sonra rayonda nə qədər transformatorlar, xətlər dəyişdi, rayon mərkəzində “Azərişıq”ın yeni ofisi tikildi.
  S.Telmanqızı:
  – Saatlı camaatı şokdadır yəqin. Sizə qədər belə bir şey görməyiblər…
• Şokda deməzdim…Adətən, insanlar öz səhhətindən şikayət edirlər, müalicə istəyi ilə bağlı müraciətlər olur. Mütəmadi olaraq mən səhiyyə nazirindən tutmuş, digər səlahiyyətli şəxslərinə qədər müraciət edirəm.
  R.Arifoğlu:
• O zaman mənim jurnalist olaraq qaldırdığım iddia doğrudur, diqqətiniz xeyli dərəcədə jurnalistikadan ayrılıb seçicilərinizə yönəlib…
  E.Paşasoy:
  – Bildiyimizə görə gəncliyinizdə də Saatlı sizin həyatınızda mühüm rol oynayıb. Hətta jurnalistikada ilk məqalənizi Saatlıdan yazmışınız. Bu mənada yəqin ki, yerli camaat özünü şanslı sayır, belədirmi?
• Bunu mənim seçicilərim deyə bilər. Mənim Gürcüstandan Azərbaycana gələrkən getdiyim ilk rayon Saatlı olub. Tələbə yoldaşım o rayondan idi. Hətta seçki vaxtı təbliğatla bağlı görüşlər keçirərkən bir nəfər qalxıb dedi ki, sizin o zaman iştirak etdiyiniz toyda mən klarnet çalırdım (Gülüşmə).
  – Toy söhbəti neçənci ildən gedirdi?

• 80-ci illərdən. AzərTAC-da işləyərkən də mən təsadüfən ilk dəfə Saatlıya getdim, ilk reportajımı Nəsimikənddəki sovxozdan yazdım. Sanki o insanları mən o vaxtdan tanıyırdım. Saatlıda 20 minə yaxın məhsəti türkləri də məskunlaşıb.
  S.Telmanqızı:
  – Deyirsiniz o vaxt reportaja getmişdiniz. Çox adam hesab edir ki, Əflatun Amaşov birdən-birə gəlib RUH-un sədri oldu,sonra da Mətbuat Şurasının… İndiki nəsil sizi belə təsəvvür edir. Amma siz də əlinizdə diktofon, dəftərçə müsahibələr, xəbər dalınca getmişiniz. Siz necə xəbərləri izləmisiniz, nailiyyətləri əldə etmişiniz?
  (Davamı gələn sayımızda)
  Elşad PAŞASOY
  FOTO: Məhəmməd TÜRKMƏN

“Heç kimdən qorxmadan hüququmu müdafiə etməyə qərar verdim”

Millət vəkili, Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov “Yeni Müsavat”ın “Bizim qonaq” rubrikasında iştirak etdi. Ömrünü jurnalistikanın problemlərinin həllinə həsr edən medianın yaxın dostu ilə ayrı-ayrı vaxtlarda müsahibələrimiz olsa da, ayrı-ayrı məsələlərlə bağlı açıqlamalarını alsaq da, onunla ənənəvi rubrikamızda söhbət etmək üçün görünür, illər keçməli, şair demişkən, yaş 60 olmalıymış. Aprelin 26-da Mətbuat Şurasının sədrinin 60 yaşı tamam olacaq, bir çoxları kimi, özü də inanmasa … Yubiley yaşından başlayan səmimi söhbətimizdə çox şeylərdən danışdıq.

Müsahibədə ilk dəfə açıqladığı çox maraqlı həyat hekayələri də oldu. Müsahibədən öncə isə “Yeni Müsavat” Media Qrupunun rəhbəri Rauf Arifoğlu Əflatun bəyə 60 illik yubileyi münasibətilə xatirə plaketi hədiyyə etdi. Söhbətimizdə Rauf bəylə bərabər, “Yeni Müsavat”ın və “Minval.az” saytının əməkdaşları Ələsgər Süleymanov, Elşad Məmmədli, Sevinc Telmanqızı, Emil Mustafayev və bu sətirlərin müəllifi iştirak edirdi.
(Əvvəli ötən sayımızda)

Sevin Telmanqızı:
– Deyirsiniz, o vaxt rayona reportaja getmişdiniz… Çox adam hesab edir ki, Əflatun Amaşov birdən-birə gəlib RUH-un sədri oldu, sonra da Mətbuat Şurasının… İndiki nəsil sizi belə təsəvvür edir. Amma siz də əlinizdə diktofon, dəftərçə müsahibələr, xəbər dalınca getmişiniz. Siz necə xəbərləri izləmisiniz, nailiyyətləri nə cür əldə etmisiniz?
– Mən uzun müddət AzərTAC-da işləmişəm. Orada bir neçə azərbaycanlı var idi, bütün şöbə müdirləri əsasən yəhudilərdən ibarət idi; ermənilər, gürcülər, ruslar çox idi. Hətta o zaman AzərTAC-da məxfi şöbənin rəhbəri və müavini erməni idi. O vaxt işçiləri axşam evlərinə aparmaq üçün kiçik tutumlu avtobus var idi, onun sürücüsü də Rantik adında bir erməni idi. Texniki şöbə yəhudilərə baxırdı, Rayski adlı yəhudi ora rəhbərlik edirdi. AzərTAC-da bir neçə azərbaycanlı var idi ki, xidmətçilər, sürücülər idilər. Həmçinin daha bir neçə azərbaycanlı da müxbirlər idi.
– O zaman azərbaycanlıları incidirdilər?
– O qədər azərbaycanlı da yox idi ki, incidələr (gülüşmə). Ancaq kifayət qədər peşəkar insanlar idilər və xəbərlər də rus dilində yazılırdı. Yalnız 90-cı illərdən sonra Azərbaycan dilində xəbər yazılmağa başladı. O zaman mən çox şeylər öyrənə bildim. Mədəniyyət şöbəsinin müdiri var idi – Leonid Qoldşteyn. Düzdür, Azərbaycan dilində yaxşı bilmirdi, ancaq Azərbaycan mədəniyyəti ilə bağlı xəbərləri istənilən azərbaycanlıdan yaxşı yaza bilərdi. Çünki, onlar öz üzərində çalışırdılar, işləyirdilər, peşəkar insanlar idi… Mən Moskvada olanda mütəmadi şəkildə tələbə yoldaşlarımla yeni filmlərə baxmağa gedirdik və teatr tamaşalarını izləyirdik. Bakıya gəldim, AzərTAC-da işə başladım, oradakı mühit yox, dedim görəsən, insan teatra getməsə, yeni filmə tamaşa etməsə, necə yaşaya bilər? Çünki mənim Moskvada yaşadığım “DAS” adlı yataqxana daha çox SSRİ xaricindən gələn jurnalist tələbələr üçün nəzərdə tutulmuşdu. 100-ə yaxın ölkədən tələbə gəlirdi. Həmin mühitdə insanın dincəlməsi üçün hər şey var idi, hovuzdan tutmuş futbol meydançasına qədər.

Elşad Paşasoy:
– Əflatun bəy, bildiyimə görə sizin Rusiyada təhsil almağınıza mane olmaq istəyirmişlər. O zaman Azərbaycana rəhbərlik edən Heydər Əliyevə müraciətinizdən sonra ədalət bərpa olunub. Bəlkə bu əhvalatı danışasınız…
– Bəli, belə bir hadisə olub. Mən Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil alırdım. O zaman milli kadrların hazırlanması ilə bağlı Mərkəzi Komitənin qərarı var idi. Qərara görə, milli təhsilli insanlar Moskvada və Rusiyanın digər şəhərlərində təhsil ala bilərdilər. Belə bir məqamda mən də sənədlərimi vermişdim. Demək olar ki, bu məsələlər üçün problem qalmamışdı. Bir müddət sonra mənim əvəzimə başqa birisinin – mədəniyyət nazirinin müavininin qızının adını siyahıya əlavə etmişdilər. Belə bir məqamda nə etməli olduğum haqda düşündüm. Ancaq heç nədən də çəkinmədim, çünki o zaman əlaçı tələbələrdən idim. Ona görə də heç kimdən qorxmadan öz hüququmu müdafiə etməyə qərar verdim və Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Heydər Əliyevə teleqram vurdum. Həmin teleqrama əsasən məni tapdılar, maraqlandılar ki, nə məsələdir.

– Teleqrama reaksiya nə qədər çəkdi?
– 2 gün. Dedilər sizi universitetin rektoru Faiq Bağırzadə çağırır, Kamran Bağırovun qardaşı. Mən onun otağına daxil oldum. Maraqlı mənzərə idi, bir tərəfdə qəbul gedir… Düşündüm ki, görəsən mənə nə deyəcək? Öz-özümə dedim ki, “fikrindən daşın” desə də axıra qədər, prinsipial olaraq getməliyəm, ona təslim olmalı deyiləm! Ancaq içəri daxil olanda mənimlə çox xoş danışdı. Masanın üstündə meyvələr var idi, meyvənin birini götürdü ki, “meyvədən də ye, bayırda çox istidir”, dedim yox, çox sağ olun, təşəkkür edirəm. (gülür) Ağ kağız və qəşəng bir qələm çıxartdı- o zaman elə qələmlər kütləvi satışda yox idi – dedi yaz…
Rauf Arifoğlu:
– Yəni Heydər Əliyevin sizin həyatınızda rolu o zamandan olub?
– Bəli bu, faktdır ki, o kişinin mənim Moskvaya getməsində çox böyük rolu olub.
– Amma sonra siz Mətbuat Şurasının sədri seçildiniz və onunla bir neçə dəfə təmasda oldunuz, mükafat verdiniz, mükafat aldınız. Bunu sonradan mərhum prezidentin özünə söyləmək fürsəti oldumu ki, mənim həyatımda belə bir rol oynamısınız?
– Mənə elə gəlir ki, o, bilirdi. Nə isə… Bir gündə mənim sənədimi hazırladılar və məni aeroporta göndərdilər…

E.Paşasoy:
– Əflatun bəy, Gürcüstan, Borçalı sizin üçün çox önəmli ünvandır, doğulduğunuz Faxralı kəndinə çox bağlı olduğunuzu da bilirik. Amma bu gün Gürcüstan Avropaya vizasız gediş-gəliş imkanı qazandığı üçün bir çox vətəndaşlarımız üçün həsəd aparılası ölkəyə çevrilib. Bir anlıq Azərbaycanda qazandıqlarınızı kənara qoyub da ürəyinizdə “kaş Gürcüstan vətəndaşı olardım” demirsiniz ki?
R.Arifoğlunun replikası:
– Vallah, gürcülər hər şeydə bizə həsəd aparır, baxmayın ki, onlar Avropaya vizasız gedirlər.
Ə.Amaşov:
– Doğrudan da mən azərbaycanlı olduğuma görə qürur duyuram. Bunu Gürcüstanda yüksək səviyyəli görüşlərimdə də bildirirəm. Mən çoxsaylı görüşlər keçirirəm, kiçik rayon rəhbərlərindən tutmuş yüksək çinli məmurlaradək. Mən Rauf bəyin sözünü dəstəkləyirəm, doğrudan da gürcülər bizə çox böyük sayğı ilə yanaşırlar. Əgər bu söz onları incitməzsə, mən onların həsədlə baxdığını da burada ifadə edə bilərəm. Hətta bizim görüşlərdə onlar özləri danışırlar ki, məsələn, Qara Qarayevin 100 illiyi tamam olur, bəlkə Tiflisdə böyük bir salonda bəstəkarın yubileyini təşkil edək. Bəlkə ikinci bir tədbiri Batumidə keçirək. Gürcüstanın siyasi elitasında Azərbaycana xoş münasibəti olan, Azərbaycanla əməkdaşlığı yüksək qiymətləndirən insanlar var. Hətta Gürcüstan-Azərbaycan dostluq qrupunun gürcü tərəfdən nümayəndələrinin sayı 50-yə yaxındır və kifayət qədər səlahiyyətli, cəmiyyətdə mövqeləri olan insanlardır. Qrupun da rəhbəri vitse-spikerlərdən biridir.
S.Telmanqızı “ağırlaşan” söhbəti yaş üstünə gətirir və atmosferi yumşaltmağa çalışır:
– Əflatun bəy, söhbətimizə başlayanda Rauf bəy dedi ki, heç kəs sizə 60 yaş vermir. O söhbətin üstündən keçdik. Cavan görünürsünüz, yaşınızı göstərmirsiniz və s. Cavan qalmaq üçün xüsusi bir düsturunuz, pəhriziniz, özəl yaşam tərziniz varmı?
– Sevinc xanım istəyir ki, onun xalası təriflənsin (gülüşmə). (Ə.Amaşovla müxbirimiz S. Telmanqızı yaxın qohumdurlar – Red)

R.Arifoğlu gülərək:
– Siz də tərifləyin də, Allah insaf versin!
– Əlbəttə, ailənin də öz sirri var. Mən elə bilirəm ki, insanın xoş əhval işində yaşaması ailədəki münasibətlərdən çox asılıdır. Biz bu yaxınlarda BMM-də Şirməmməd Hüseynovun həyat yoldaşı Ülkər xanımın 80 yaşını qeyd etdik. Hər ikisi mənim sağ tərəfimdə əyləşmişdi. Hələ tədbirdən qabaq onların arasındakı münasibət, məsləhətləşmələr o qədər alicənablıqla icra olunurdu ki… Şirməmməd müəllim bundan əvvəl TRT1-ə müsahibəsində demişdi ki, hələ mənim xəstələnməyə, ölməyə vaxtım yoxdur, işim çoxdur. (gülürük) Doğrudan da Şirməmməd müəllimin belə həyat sürməsində, gümrah qalmasında onun həyat yoldaşının da rolu var. Həmçinin Şirməmməd müəllimin həyat yoldaşının həyatında mühüm rolu var. Mən orda da dedim ki, Ülkər xanım, siz bezib-eləməyin, hələ Şirməmməd müəllim çox onilliklər yaşayacaq, yaradacaq, siz yaşamağa məhkumsunuz. Əlbəttə, insanın sağlam həyat tərzi müəyyən mənada genlərdə ola bilər, uzunömürlü olması əsasən buna görədir.Amma belə qarışıq, əsəblərin mütəmadi olaraq coşduğu bir zamanda ailədəki münasibətlər, ailədə insanın qarşılanması, yola salınması mühüm rol oynayır. Çox güman ki, mənim də həyatımda bunlar mühüm rol oynayan amillərdəndir.
S.Telmanqızı:

• Sizə nəsildə balacalar hamısı “Afan baba” deyirlər.
  – Sizdəmi elə deyirsiniz?
• Hə, biz də elə deyirik. Zamin də elə deyir (yazarımız Zamin Hacı nəzərdə tutulur-Red.). (gülüşmə)
  – Zaminin ağzı nədir deməyə. (gülür)

– Mən həmişə dostlara da deyirəm ki, sizdə mehriban və gözəl bir baba potensialını görürəm. Artıq baba yaşınız çoxdan keçib. Bəs, özünüz baba olmaq istəmirsiniz ki?
Rauf bəy konkretləşdirir:
– Orxanı nə vaxt evləndirmək istəyirsiniz?
– Mən hesab edirəm ki, burada Sevinc xanımın da, onun bacısı Aytən xanımın da passiv hərəkətləri müşahidə olunur. (gülüşmə) Ya gərək tələbə yoldaşı, ya bir yerdə çalışdığı insan olsun, yaxud milli mentalitetə uyğun olaraq kimisə kiməsə göstərmək olar, xarakterləri uyğun gələrsə, onlar evlənə bilərlər.

S.Telmanqızı:
– Darıxırsınız baba olmaq üçün?
– Mənə elə gəlir ki, artıq vaxtdır. Son vaxtlar Orxanla danışanda da dedim artıq sən də bu barədə düşün.
R.Arifoğlu:
– Müsahibələrinizin birində bir az da zarafatla demişdiniz, amma yəqin bir az da gerçəkdir ki, sizin Orxana təsiriniz Orxanın sizə təsirindənn azdır…
– Özümü Orxana dost sayıram. Biz gerçəkdən də dostuq. Biz müəyyən mövzularda söhbətləşir, siyasi diskussiyalar edirik. Son zamanlar o Londondaydı, zəng etdim, Türkiyədəki referendumdan danışdıq, Türkiyə nə qazana, nə itirə bilər deyə. Ancaq ümumi bu qərara gəldik ki, Türkiyənin gələcəyi üçün seçimin nəticələri daha düzgündür. Çünki bizim üçün Türkiyə bütöv olmalıdır, PKK məsələsinə son qoyulmalıdır, Türkiyə bölünməli deyil, ölkə iqtisadi baxımdan güclənməlidir. Son zamanlar Suriyada baş verənlərdən, digər hadisələrdən sonra ölkəyə gələn turistlərin sayı kifayət qədər azalıb, iqtisadiyyat nisbətən zəifləyib. Bunlarla bağlı diskussiyalar edirik. Yaxşı yadımdadır, hələ Orxanın 1 yaşı tamam olmamışdı, mən xaricə gedəndə ona həm oyuncaqlar, həm də qalın vərəqli, şəkilli kitablar alardım.
– Nəticə nə oldu? Ona kitabları sevdirə bildinizmi?
– Artıq bu uşaq 5 yaşında olanda “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanını oxumağa başladı. O, səkkizillik məktəbi də fərqlənmə ilə bitirdi, tarix olimpiadasında iştirak etdi, Azərbaycan üzrə birinci yeri tutdu, orta məktəbi də qırmızı attestatla bitirdi. Universiteti, magistraturanı, digər bitirdiyi yerləri də fərqlənmə ilə başa vurub. O gün söhbət edirəm. Onun sahəsi hüquq və fəlsəfədir. Artıq Orxan Şekspirdən bu yana demək olar ki, Böyük Britaniyada yazılan bütün əsərləri orijinaldan oxuyub. Bir neçə dəfə Böyük Britaniya televiziyalarında Şərq-Qərb məsələləri ilə bağlı müəyyən verilişlərə dəvət olunub. Hər həftə də bir kitab oxuyur, gələndə də yükü əsasən kitab olur. Keçən dəfə görüşəndə dedi “…gedək rus dilində kitablar alaq”. Dediyinə görə mən rus ədəbiyyatını yaxşı bilirəm, oxuyum. Biz Londonun mərkəzindəki nəhəng bir kitab mağazasına getdik. Lebedev və başqa rus milyonçuları Londonda mətbuatla işləyirlər, metroda pulsuz qəzetlər yayırlar, Böyük Britaniyada fəaliyyət göstərən qəzetlərin bir hissəsini alırlar. Həmin kitab mağazasının təmirində də onlar yaxından iştirak ediblər, bir şərtlə ki, kitab mağazasının bir mərtəbəsinin böyük bir hissəsində rus kitabları satılsın. Getdik o kitabxanaya, dünyada çox məşhur olan Tolstoy, Dostoyevski, Çexovun kitablarını götürdük, bir də İvan Qonçarovun “Oblomov” əsərini. Mən onların hamısını tələbəlikdə oxumuşam. Gəldik qaldığımız yerə. Möhkəm də yağış yağır, hətta pəncərədən kənarı görmək mümkün deyil… Mən kitaba baxdım, bir vərəq oxudum, və düşündüm bu kitabı necə oxumuşam ki, yadımda qalmayıb? İki günə oxudum, gördüm elə mənim özüm də Oblomovçuluğun ən böyük nümayəndəsiyəm. Razı olmadım Orxan oxusun, dedim yarımçıq qalıb, çemodana qoydum, gətirdim Bakıya.
S.Telmanqızı:
– Oğlunuzu necə görmək istəyirsiniz, bir hüquqşünas, yaxud davamçınız kimi?
– Mən bir ata kimi həmişə çalışıram ki, müəyyən məsələlərlə bağlı ona açıq olum və ona yaxşı təhsil verim. Yəqin ki, yaxşı təhsil alandan sonra həyatda öz yolunu tuta biləcək.
E.Paşasoy:
– Axşam Rauf bəy xatırlatdı ki, Əflatun bəy gələcək, mən də nələrdən söhbət edəcəyimiz haqda düşündüm. Necə düşünmüşəm ki, yuxuda da görmüşəm müsahibə vaxtı bizə öz şeirinizi oxuyursunuz…
Rauf bəydən maraqlı replika:
-Aha, indi oxutduracaq şeiri…
Sevinc xanım:
– Təbii ki. O, bir Paşasoy. (gülüşürük)
E.Paşasoy:
– Bir dəfə də Əflatun bəylə söhbətimiz olmuşdu, Xətaidəki yataqxanadakı çətin günlərindən danışmışdı. Həmin günlərin də şeiri ola bilər, ya bir başqası…
S.Telmanqızı:
– Uşaqlıq dövrünün də bir şeiri var idi. Zamin ona köşə də yazmışdı…
Rauf bəy:
– Zamin izləyir də sizin həyat və yaradıcılığınızı…(yenə gülüşmə)
E.Paşasoy:
– Buyurun, Əflatun bəy, yuxumuzu çin eləyin, xahiş edirəm…
(Davamı növbəti sayımızda)
Elşad PAŞASOY
FOTO: Məhəmməd TÜRKMƏN

Brejnevin bir sözü var idi: ”Tənqid şokolad deyil ki, hamının xoşuna gəlsin““; Mətbuat Şurasının sədri “Yeni Müsavat”a bədahətən şeir dedi

Millət vəkili, Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov “Yeni Müsavat”ın “Bizim qonaq” rubrikasında iştirak edib. Aprelin 26-da Mətbuat Şurasının sədrinin 60 yaşı tamam olacaq, bir çoxları kimi, özü də inanmasa …

Yubiley yaşından başlayan səmimi söhbətimizdə çox şeylərdən danışdıq. Onunla müsahibənin 3-cü hissəsini təqdim edirik:
(Əvvəli ötən saylarımızda)
Söhbət Əflatun bəyin nə zamansa şeirlər yazmasının üzərinə gəlir və bizim israrımız davam edir:
E.Paşasoy:
– Buyurun, Əflatun bəy, zəhmət olmasa yuxumuzu çin eləyin…
– (gülür) Mən elə bilirəm ki, hər bir azərbaycanlı nə vaxtsa şeir yazıb. Bəziləri hətta həbsxanaya düşəndə silsilə şeirlər yazıb.
Rauf bəyin replikası:
– Məni deyir… (gülürük)
– Bəziləri – bayaq adını çəkdik – şair iddiası ilə doğulub, baxıb ki, alınmır, yüngül publisistikaya keçib.
Bu dəfə Sevinc Telmanqızı gülərək:
– Zamini deyir e… Yüngül deyərkən, bəy?
R.Arifoğlu:
– Yüngülü xüsusi deyir. Bizimki ağır publisistikadır (yenə gülüşmə).
– Mən kiçik vaxtlarımda bir-iki şeir yazmışam. Mən elə bilirəm ki, şeir yazmaq dünyada ən asan peşədir. Məsələn, tutaq ki, biz burada oturmuşuq…
Və… …Bədahətən şeir gəlir:
Elşad Paşasoy, arxada televizor…
Efirdə “no comment…”
Qarşısında pəncərə,
3 xətt, 3 sütun…
Beləcə yazırsan, deyirlər ki, 3 xətt, 3 sütun, burada şair nə demək istəyir? Burada nəsə var… Fransız yazıçısı var, Pol Elyuar, deyir ki, atlar gecəni gözləyir səbirsizliklə, ölmək üçün bir çuxur gözləyir ki, onların ölümünü heç kəs sezməsin…Bu da bir şeirdir.

E.Məmmədli:
– Bayaqkı şeiriniz çox gözəl idi.
Rauf bəy təkrar əzbərdən deyir Əflatun bəyin “qaynar-qaynar” yazdığı şeiri və “Amaşov bədahətən şeir yazdı” əlavəsini edir. (Gülüşmə)

Ə.Amaşov:
– Bir dəfə Londondaydım. Baxdım ki, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi bir bəndlik şeir müsabiqəsi keçirir. Dedim bir bunları yoxlayım, amma öz adımdan yox. Bir bənd şeir yazdım, yolladım. Zamin Hacı ona koment yazmışdı.
Görən balaca quzular
Niyə belə gec qalxırlar?
Bilmirlərmi canavarlar
Onlar üçün darıxırlar?..
(Gülərək əlavə edir)

-Yazdım, nə bir xəbər gəldi. Nə dedilər ki, aldıq, ya almadıq.
S.Telmanqızı:
– Zamin yazmışdı ki, Mətbuat Şurasının sədri niyə canavarların quzuları yeməsini bu qədər israrla istəyir, məqsədi nədir? (gülüşmə)
Ə.Amaşov:
– Şeir yazmağım təqribən 7-8-ci siniflərə qədər davam etdi. Mən yazdığım şeirlər də “Azərbaycan pioneri” qəzetində, “Azərbaycan” jurnalında dərc olunurdu.
R.Arifoğlu:
– “Azərbaycan pioneri”ndə mənim də materiallarım dərc olunub, orta məktəbdə…
Ə.Amaşov:
– Bir dəfə söhbət düşdü, dedim şeirlərim filan vaxt “Azərbaycan pioneri”ndə çap olunub. Deputat Hüseynbala Mirələmov dedi ki, o vaxt şeir şöbəsinin müdiri xəstə idi, redaktoru mən əvəz edirdim, o şeir elə mənim vaxtımda çap olunub…

Bayaqdan bəri telefonundakı israrlı zənglərə işarə edərək, “bəlkə də mənim seçicilərimdir” deyir və üzr istəyib telefonu açır, yerindən qalxıb kənarda telefonu cavablandırandan sonra söhbətimizi davam etdiririk.
R.Arifoğlu:
– Nisbət necədir, gündə neçə faiz jurnalistlər zəng vurur, neçə faiz seçicilər və onlar nə istəyirlər?
– Məsələn, bu gün biz tədbir keçirdik, siz də iştirak etdiniz, sonra iki komitənin birgə iştirakında iştirak və çıxış etdim, təkliflər verdim. Səhər iki jurnalist zəng edib fikir öyrənib, bir jurnalistlə də axşam görüş razılaşdırdıq. Həmçinin Türkiyədə keçiriləcək Qara Dəniz Əməkdaşlıq Təşkilatının tədbirini işıqlandırmaq üçün iki jurnalist xahiş ediblər, bu məsələni həll etmişəm. İranla bağlı bir məsələni də müzakirə etmişəm. Bundan əlavə, iki seçicim məişət məsələləri ilə bağlı zəng edib.

– Jurnalistlər heç məişət məsələləri ilə bağlı müraciət edirlərmi?
– Daha çox mənzil məsələləri ilə bağlı müraciətlər olur.
– Kömək edə bilirsinizmi?
– Hələlik müəyyən mərhələyə ehtiyac var, son bölgü meyarları müəyyənləşməyib. Ancaq buna baxmayaraq, hazırda Azərbaycan Mətbuat Şurasında evlə bağlı 200-ə yaxın müraciət var. Müxtəlif vaxtlarda toplanmış müraciətlərdir. Bunlar yalnız redaksiyalarda çalışan jurnalistlər deyil, müəyyən müddət çalışmış, indi təqaüddə olan, yaxud hansısa məqamlarda jurnalistika ilə təması olmuş insanlardır.
– Mənzillər sayı nə qədərdir?
– 250-yə yaxındır. Çox güman ki, əvvəlki prinsiplərin oxşarı müəyyən olunacaq, o prinsiplər əsasında ehtiyacı olan jurnalistlər mənzillə təmin olunacaq.
– İnşallah. Əflatun bəy, bir məsələni də işgüzar planda danışmaq istəyirik: cəbhə xəttində gedən savaşın işıqlandırılması problemi və jurnalistlərin o prosesdə iştirakı… Sizin Mətbuat Şurası olaraq Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) ilə çox uğurlu bir layihənin oldu və neçə illərdir fəaliyyət göstərir. Yəni jurnalistlər qaynar xəbərlərlə işləyəndə, mitinqlərdə, küçə yürüşlərində onların xüsusi geyimləri, toxunulmazlığı olur, polis onlara mane olmur. İndi də Azərbaycanın əsas qaynar nöqtəsi düşmənlə təmas xəttidir. Aprel döyüşləri də onu göstərdi ki, bu döyüşlər təkrar oluna bilər, jurnalistlər də qaynar xəbərlə işləmək istəyirlər. Müdafiə Nazirliyi ilə bənzər əməkdaşlıq layihəsi mümkündürmü? Yaxud indiyə qədər əməkdaşlıq niyə olmayıb?
-DİN-lə birgə layihəmiz davam edir. Son zamanlar biz yenə təqribən 250-yə yaxın gödəkcə tikdirdik və jurnalistlərə payladıq. İndi də Bakıda mitinqlər zamanı Mətbuat Şurasının “Qaynar xətt”i fəaliyyət göstərir, Monitorinq Qrupu hadisə yerində olur və çalışırıq ki, jurnalistlərin informasiya əldə etməsinə heç bir maneə olmasın. Hansısa problem yaranırsa, dərhal müvafiq qurumlarla əlaqə saxanılır və problemlər aradan qaldırılır. Apardığımız monitorinqin nəticələri onu göstərir ki, son illərdə jurnalistlər belə bir maneə ilə rastlaşmır. O ki qaldı döyüş bölgəsinə, biz Müdafiə Nazirliyi ilə bu məsələləri yaxından müzakirə edirik, birgə çalışırıq. Dəfələrlə görüşlər keçirmişik və jurnalistlərin döyüş bölgəsinə səfərlərini təşkil etmişik. Bəzi məqamlarda müəyyən problemlərlə də qarşılaşmışıq. Çünki müharibə gedir, bəzi məqamlarda media vasitəsilə ictimaiyyətə qeyri-dəqiq informasiyalar ötürülür, hansısa vətəndaş hansısa döyüş texnikasının yerdəyişməsini açıqlayır. Hərbi birləşmələrin yerləşməsi, yerdəyişməsi, canlı qüvvənin, hərbi texnikanın sayı, tərkibi ilə bağlı informasiyaların ictimailəşməsi qanunla qadağan olunur, bunlar dövlət sirridir. Müharibə yalnız səngərlərdə, döyüş bölgəsində getmir, eyni zamanda informasiya müharibəsi gedir…
– Peşəkar jurnalistlərin hazırlığını həyata keçirmək, kurs keçmiş mətbuat nümayəndələrinin cəbhə xəttindən reportajlar verməsi üçün alternativ layihələr varmı?
– Əlisafa Mehdiyevin rəhbərlik etdiyi “Dinc Dünya” Araşdırmalar Mərkəzi ötən il iki dəfə hərbi mövzuda yazan jurnalistlərlə əlaqədar təlimlər keçirib. Biz bu təlimlərin sayını çoxaldacağıq və Müdafiə Nazirliyi ilə birgə layihəmiz nəticəsində müharibə mövzusunda yazan jurnalistlərin nazirlikdə akkreditə olunmasını sürətləndirəcəyik. Eyni zamanda ali məktəb tələbələrinə müəyyən bilgilərin verilməsini də nəzərdə tuturuq. Əlbəttə, Müdafiə Nazirliyi də baş verən hadisələrlə bağlı informasiyaları tamamilə qapamır. Bəzi məqamlarda baş verən hadisə zamanı şəhidin olması, bu xəbərin ailəsinə çatmamasından əvvəl onun mətbuata sızması, ailənin bu xəbəri mediadan əldə etməsi müəyyən xoşagəlməz nüanslar yaradır. Əlbəttə, bu sahədə müəyyən boşluqlar var və dövrün tələblərinə cavab verə biləcək qədər həllə nail olmalıyıq.
E.Paşasoy:
– Əflatun bəy, deputatların etik davranış kodeksi hazırlanır. Reallıq budur ki, vaxtaşırı ayrı-ayrı həmkarlarınızın açıqlamaları, ehtiyatsız ifadələri günlərlə müzakirə mövzusuna çevrilir. Siz təmkinli deputatlardansınız, amma hər halda deputat necə olmalı, necə danışmalıdır, suallarına cavabınız necədir?
– Bu, sırf insanın tərbiyə məsələsidir. Hansı ailədən çıxıb, hansı mühitdə formalaşıb, onun dünya baxışı necədir? İnsanlar rəngarəngdir, hər kəsdən eyni və yüksək davranışı tələb etmək də yersiz olardı. Ancaq hər insan çalışmalıdır ki, özünün, ailəsinin, işlədiyi qurumun nüfuzunu qorusun, daşıdığı missiyanı unutmasın. Bütün dünyada bu məsələlərə çox böyük önəm verilir. ABŞ, Böyük Britaniya, Almaniyada, Avropanın müxtəlif ölkələrində deputatların qarşısında davranış qaydaları ilə əlaqədar kifayət qədər sərt tələblər var. Hətta Böyük Britaniyada deputat iclası pozursa və gəlir deklorasiyasını düzgün təqdim etməyibsə, o, cinayət məsuliyyətinə cəlb oluna bilər. Yaxud Almaniyada, Polşada əgər deputat parlamentdəki çıxışında kimisə təhqir edirsə, kiminsə şərəf və ləyaqətini alçaldırsa, onunla bağlı cinayət məsuliyyəti ola bilər. Beynəlxalq təcrübədə parlamentin nüfuzunun qorunması, artırılması deputatların qarşısında duran əsas vəzifələrdəndir.
-Siz özünüz də “feysbuk” istifadəçisi olaraq həmkarınızın dediklərini necə qarşıladınız?
-Hər kəs özünün bütün hərəkətlərinə, dediklərinə cavabdehdir. Bəzi hallarda bu sayaq halların baş verməsində biz jurnalistlər də günahkarıq. Bəzən kiçik bir məqam olanda onu gündəmə gətirib geniş müzakirə edirik, baş verən olayın həcmini artırırıq, geniş diskussiyalar açırıq. Mən bunun da əleyhinəyəm.
– Yəni jurnalistikada özünüsenzura olmalıdır? Belə çıxır ki, hansısa deputat ehtiyatsız ifadə işlədibsə, onu yazmamaq doğrudur? Onu da deyim ki, bunu peşə prinsiplərinə xəyanət sayanlar da var…

– Özünüsenzura həmişə, hər bir insanda olmalıdır, jurnalist olmasa da. Mənim fikrim belədir ki, əgər kimsə millət vəkilidirsə, onun yükü ağırdır. O, evdən çıxanda geyiminə davranışlarına, insanlarla münasibətinə fikir verməlidir. Əgər o, avtomobil idarə edirsə, o zaman da tələblərə əməl etməlidir. Bütün dünyada belədir.
– Bəs, siz özünüz qırmızı işıqdan bilərəkdən keçmisiniz?
– Arada müəyyən qanun pozuntuları olur. Amma çalışıram ki, o sayaq pozuntulardan uzaq olum.
R.Arifoğlu:
– Əflatun bəy, “İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi haqqında” qanuna edilən düzəlişləri mediaya təhlükə hesab edənlər də var. Bəzi məlumatlara görə, həmin düzəlişlər əsasında bir neçə saytın, qəzetin yayımı dayandırılıb. Bu düzəlişlər gələcəkdə Azərbaycanda internet məkanından istifadə üçün məhdudiyyətlər yaradır, yoxsa yaratmır?
-Bəzi şəxslər yalançı ünvanlardan istifadə edib digərləri ilə bağlı yanlış informasiyalar verirlər, şəxsi həyata müdaxilələr edirlər. Dünyanın heç yerində bu sayaq məsələlərə yol verilmir, qarşısı alınır. Əslində KİV haqqında Qanunda olan bir sıra müddəalar internet mediasına da şamil olunur. Orada müəyyən detallar var. Əgər doğrudan da dövlətçiliklə bağlı qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş məqamlar pozulmuşsa, həmin informasiyanın yayılması məqsədəmüvafiq sayılır, əlaqədar quruma səlahiyyət verilir ki, bu sahədə addımlar atsın. Həmin məlumatın yayılması prosesi Azərbaycanda da həyata keçirilə bilər, dünyanın başqa ölkələrindən də. İnternet artıq yeni jurnalistikadır, bütün dünyada ictimai fikir əsasən internet üzərindən formalaşır. Əgər biz dərin təhlillər aparsaq, inkişaf etmiş ölkələrin özündə də, məsələn, ABŞ, Böyük Britaniya, Almaniya təcrübəsində bu məsələ ilə bağlı hazırda ciddi araşdırmalar gedir, orada da müəyyən məhdidiyyətlər var.
– Yəni analoji məhdudiyyətlərdir, yoxsa onlarda bizdən fərqlidir?
(Davamı növbəti sayımızda)
Elşad PAŞASOY
Məhəmməd TÜRKMƏN